از دعاهای امام زین العابدین (علیه السلام) برای پدر و مادر خود (علیهما السلام)

تعظیم و بزرگ داشت پدر و مادر در همه شرایع مورد اهمیت و پسندیده عقل است و از تعظیم و احسان با آنان آنست که آنها را از صمیم قلب باید دوست داشت و دقائق آداب را در خدمتشان مراعات نمود و با آنها مهربانی کرد و خوشنودیشان را بدست آورد ، و بهترین دارائی خود را از آنها دریغ ننمود و در انجام اوامرشان کوشید و آنها را بدعای شایسته یاد کرد ، چنانکه خدای تعالی در قرآن کریم به همه اینها راهنمائی کرده آنجا که می فرماید « س 17 ی 23 » : و قضی ربک الا تعبدو الا ایاه و بالوالدین احسانا اما یبلغن عندک الکبر احدهما او کلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما و قل لهما قولا کریم

«ی 24 » و اخفض لهما جناح الذل من الرحمه ، و قل رب الرحمهما کما ربیانی صغیرا یعنی و پروردگار تو حکم کرد که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکوئی نمائید ، و چنانکه یکی از آنها یا هر دو نزد تو پیر و سالخورده « که باعث زحمت و رنج شود » گردند اف « سخن بتنگ آمده » بایشان مگو و بانگ بر آنها مزن ، و با آنان نیکو سخن گو و از روی رحمت و مهربانی با ایشان فروتنی نما ، و بگو پروردگارا آنها را بیامرز چنانکه مرا در کودکی پروردند.

مردی به رسول (صلی الله علیه واله) گفت : مرا عملی بیاموز که بوسیله آن برحمت خدا نزدیک شوم ، فرمود : پدر و مادر داری ؟ گفت : آری ، فرمود : بایشان نیکوئی کن که نیکوئی درباره آنها از همه چیز برحمت حق نزدیکتر است .

حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) فرمود: بنده ای که به پدر و مادر خود در زمان زنده بودنشان نیکوکار است اگر بمیرند وامشان نپردازد و برای آنها آمرزش نطلبد خداوند او را عاق و بدرفتار مینویسد ، و بنده ای که در زمان حیاتشان عاق آنهاست چون مردند وامرشانرا بپردازد و برای آنان آمرزش بخواهد خدای عزوجل او را نیکوکار می نویسد ) ، و اینک دعای حضرت:

1- بار خدایا بر محمد بنده فرستاده خود و بر خاندان پاکاش ( حضرت زهرا و ائمه معصومین ) رحمت فرست ، و آنان را به بهترین رحمتها و نیکیها و درود خود امتیاز ده .

2- و پدر و مادر مرا – بار خدایا – به گرامی داشتن نزد خود و احسان و نیکی ا زجانب خویش برتری بخش ، ای بخشنده ترین بخشندگان .

بارخدایا بر محمد و ال او درود فرست ، و دانستن انچه درباره ایشان بر من واجب است بمن الهام نما و در دلم انداز ، و آموختن همه آن واجبات را بی کم و کاست برایم فراهم اور ، سپس مرا به آنچه که بمن الهام مینمائی وادار ، و برای انجام در آنچه بدانستن آن بینایم میسازی توفیقم ده ، تا بجا آوردن چیزی از آنچه مرا به آن دانا گردانیده ای از من فوت نگردد ، و اندامم از خدمت در آنچه بمن الهام نموده ای سنگین نشود (سست نگشته باز نماند ، چون حقوق پدر و مادر در زندگی و پس از مرگشان بر فرزند بیش از آنست که انسان آنرا دریابد از اینرو امام (علیه السلام) ازخداوند سبحان درخواست مینماید که آنها را باو الهام فرماید و بانجام آن موفق سازد ، ابی و لا دحناط گفته : از حضرت صادق (علیه السلام) از قول خدای عزوجل و بالوالدین احسانا ( و به پدر و مادر نیکوئی نمائید ) پرسیدم : این احسان و نیکوئی چیست ؟ فرمود : احسان آنست که با آنها خوشرفتاری نمائی ، و اگر چیزی از تو خواستند ، هر چند بی نیاز باشند آنها را نرنجانی ، آیا خداوند عزوجل نمی فرماید « س 3 ی 92 » : لن تنالو البر حتی تنفقوا مما تحبون « هرگز نیکی را در نیابید تا آنکه از آنچه دوست میدارید انفاق کنید »

3- پس از آن حضرت صادق علیه السلام فرمود : و اما قول خدای عزوجل : اما یبلغن عندک الکبر احدهما اوکلاهما فلا تقل لهما اف و لا تنهرهما « و چنانکه یکی از آنها یا هر دو نزد تو پیرو سالخورده گردند اف = سخنی که به تنگ آمده باشی = بایشان مگو ، و بانگ بر آنها مزن » اگر ترا نگران ساختند بآنها اف مگو ، و اگر ترا کتک زدند بانگ بر آنان مزن ، و قل لهما قولا کریما « و با ایشان نیکو سخن گو » فرمود : اگر ترا کتک زدند بایشان بگو : خدا شما را بیامرزد که سخن نیکوی تو باشد ، و اخفض لهما جنا الذل من الرحمه « و از روی مهربانی با ایشان فروتنی نما » فرمود : چشمت را از نگاه کردن بآنها جز به مهربانی و نرمی پر مکن و صدایت را بر صدای آنها بلند مگردان و نه دستت را بر دست آنها و برایشان پیشی مگیر .

و از آن حضرت (علیه السلام) روایت شده : مردی نزد رسول خدا (صلی الله علیه واله) آمد و گفت : من در جهاد رغبت داشته خواهان آن هستم ، پیغمبر (صلی الله علیه واله) فرمود : در راه خدا جهاد کن که اگر کشته شوی نزد خدا زنده بوده و روزی داده میشوی ، و اگر مردی پاداش تو بر خداست ، و اگر برگشتی از گناهان برگشته ای چنانکه بدنیا آمده ای ، آن مرد گفت : یا رسول الله من پدر و مادر سالخورده دارم که با من انس داشته نمیخواهند بجهاد روم ، رسول خدا (صلی الله علیه واله) فرمود : با ایشان باش قسم بآنکه جان من بدست او است همدمی پدر و مادر بتو روز و شبی بهتر از یکسال جهاد است . این اخبار دلالت دارد باینکه بیشتر حقوق پدر و مادر و نیکی بآنها را جز خدا و آنکه خدا باو آموخته نمیداند .

4 - بار خدایا بر محمد و آل او درود فرست چنانکه ما (مسلمانها ) را بآنحضرت شرافت و بزرگی دادی ، و بر محمد وآل او درود فرست چنانکه بسبب آن بزرگوار برای ما حقی بر خلق (بر دیگری ) واجب گردانیدی (رسول خدا (صلی الله علیه واله) فرموده : مومن را بر مومن هفت حق و بهره است که از خدا بر او واجب گشته : تعظیم و بزرگ داشت هنگام دیدن او ، و دوست داشتن او در دل ، و مواسات و برابری برای او در مال و دارائی خود ، و اینکه غیبت و سخن گفتن پشت سر او حرام بداند و هنگام بیماری او را عیادت و دیدار نماید ، و جنازه او را تشییع کند ، و پس از مردن درباره او جز نیکی نگوید